Liegen, bedriegen en manipuleren

Liegen, bedriegen en manipuleren zijn allemaal vormen van misleiding die worden gebruikt om anderen te beïnvloeden of om persoonlijke voordelen te behalen. 

Wat is liegen, bedreigen en manipuleren eigenlijk?

Liegen, bedriegen en manipuleren zijn allemaal vormen van misleiding die worden gebruikt om anderen te beïnvloeden of om persoonlijke voordelen te behalen. Hier is een korte uitleg van elk:

  • Liegen: Liegen is bewust onwaarheid vertellen met de bedoeling anderen te misleiden. Dit kan variëren van kleine onwaarheden tot grootschalige misleidingen. Jongeren liegen vaak om straf te ontlopen, om zichzelf beter voor te doen dan ze zijn, of om anderen te beschermen of te manipuleren.
  • Bedriegen: Bedriegen houdt in  het opzettelijk misleiden van anderen om persoonlijke winst te behalen. Dit kan verschillende vormen aannemen, zoals het manipuleren van feiten, verduistering van geld, of het maken van valse beloften. Bedrog kan plaatsvinden op individueel niveau, binnen relaties, of zelfs op grotere schaal. .
  • Manipuleren: Manipulatie omvat het beïnvloeden van anderen op een sluwe of oneerlijke manier om hen te laten handelen op een manier die voordelig is voor de manipulator. Dit kan emotionele manipulatie zijn, waarbij iemand de gevoelens van anderen gebruikt om hun gedrag te sturen, of het kan tactieken omvatten zoals het verdraaien van informatie of het creëren van een vals beeld om anderen te beïnvloeden.


Over het algemeen worden liegen, bedriegen en manipuleren beschouwd als onfatsoenlijk omdat ze gebaseerd zijn op misleiding en schade kunnen toebrengen aan anderen. Het is belangrijk om eerlijkheid en integriteit na te streven in menselijke wisselwerkingen om vertrouwen en wederzijds respect te behouden.

Herken jij deze symptomen bij jezelf? Neem dan contact met ons op.

Liegen, bedriegen en manipuleren (zelf)test

Beantwoord een korte vragenlijst om te ontdekken of je mogelijk liegt, bedriegt of manipuleert (3 min.)

Herkennen van liegen, bedriegen en manipuleren

Het herkennen van liegen, bedriegen en manipuleren kan soms lastig zijn, omdat mensen die zich hieraan schuldig maken vaak bedreven zijn in het verbergen van hun ware bedoelingen. Hier zijn enkele indicatoren die kunnen helpen bij het identificeren van deze gedragingen:

  • Onregelmatigheden in verhalen: Let op tegenstrijdigheden, onwaarschijnlijkheden of veranderingen in verhalen die worden verteld. Mensen die liegen, bedriegen of manipuleren, kunnen moeite hebben om hun verhaal consistent te houden.
  • Non-verbale signalen: Let op lichaamstaal, zoals vermijden van oogcontact, nerveus gedrag (zoals friemelen of zenuwachtig lachen), of gespannen houding. Deze kunnen wijzen op een gebrek aan oprechtheid.
  • Te mooi om waar te zijn: Wees op uw hoede voor aanbiedingen, beloften of situaties die te mooi lijken om waar te zijn. Ze kunnen een poging zijn om te bedriegen of te manipuleren.
  • Ontwijkende antwoorden: Als iemand moeite heeft om directe vragen te beantwoorden of zich ontwijkt in plaats van rechtstreeks te reageren, kan dit een teken zijn dat ze iets verbergen.
  • Gebruik van emoties: Sommige mensen gebruiken hun emoties (zoals verdriet, schuldgevoel of woede) om anderen te manipuleren. Let op overdreven of ongepaste emotionele reacties in relatie tot de situatie.
  • Gebrek aan transparantie: Wees op uw hoede voor mensen die weigeren details te geven of informatie achterhouden. Dit kan een poging zijn om te manipuleren door selectieve openbaarmaking van informatie.
  • Controle en dominantie: Manipulatieve personen proberen vaak controle te behouden over situaties of anderen. Let op tekenen van overheersend gedrag of het negeren van de grenzen van anderen.

Het is belangrijk op te merken dat deze indicatoren niet altijd een garantie zijn dat iemand liegt, bedriegt of manipuleert, maar ze kunnen wel dienen als waarschuwingssignalen om verder onderzoek te verantwoorden. Vertrouw op je intuïtie en wees kritisch in interacties met anderen.

Waarom jongeren liegen, bedriegen en manipuleren

Jongeren kunnen verschillende redenen hebben om te liegen, bedriegen en manipuleren, vaak gerelateerd aan hun ontwikkeling, omgevingsinvloeden en persoonlijke omstandigheden. Hier zijn enkele veelvoorkomende redenen waarom jongeren zich bezighouden met deze gedragingen:

  • Sociale druk: Jongeren kunnen zich gedwongen voelen om te liegen, bedriegen of manipuleren om hun sociale status te behouden of om geaccepteerd te worden door hun gelijken/vrienden. Dit kan zich manifesteren in situaties zoals groepsdruk om deel te nemen aan riskant gedrag of om stoerder voor te komen dan ze zijn.
  • Zelfbescherming: Sommige jongeren kunnen liegen of manipuleren als een vorm van zelfbescherming om straf te voorkomen of om te voorkomen dat ze in moeilijke situaties belanden. Dit kan voortkomen uit angst voor afwijzing, straf of andere negatieve consequenties.
  • Onzekerheid en zelfbeeld: Jongeren die onzeker zijn over zichzelf of hun plaats in de wereld, kunnen zich bezighouden met liegen, bedriegen of manipuleren om zichzelf beter voor te doen dan ze zijn. Dit kan een manier zijn om hun zelfvertrouwen te versterken of om gevoelens van minderwaardigheid te compenseren.
  • Behoefte aan controle: Sommige jongeren kunnen manipulatief gedrag vertonen als een manier om controle te krijgen over hun omgeving of om anderen te beïnvloeden om aan hun behoeften te voldoen. Dit kan voortkomen uit gevoelens van machteloosheid of een gebrek aan controle over hun eigen leven.
  • Gebrek aan empathie: Sommige jongeren hebben mogelijk moeite om zich in te leven in anderen en om de impact van hun gedrag op anderen te begrijpen. Hierdoor kunnen ze liegen, bedriegen of manipuleren zonder rekening te houden met de gevoelens of behoeften van anderen.
  • Externe invloeden: De omgeving waarin jongeren opgroeien, zoals gezinsdynamiek, sociale media, popcultuur en vrienden, kunnen ook een rol spelen bij het vormgeven van hun gedrag. Als jongeren worden blootgesteld aan modellen van liegen, bedriegen of manipuleren, kunnen ze deze gedragingen imiteren of als normaal beschouwen.


Het is belangrijk op te merken dat niet alle jongeren zich bezighouden met liegen, bedriegen of manipuleren, en dat deze gedragingen vaak complex zijn en kunnen worden beïnvloed door verschillende factoren. Het bieden van een ondersteunende en stimulerende omgeving, waarin jongeren zich veilig voelen om zichzelf te uiten en hun behoeften te uiten, kan helpen bij het verminderen van deze gedragingen en het bevorderen van positieve ontwikkeling.

Behandeling van liegen, bedriegen en manipuleren

Bij Wij zijn BROER! gaan we in de behandeling samen met de jongere op zoek naar wat er onder het gedrag van liegen, bedriegen en manipuleren ligt en wat maakt dat dit de oplossing van de jongeren is geworden. Afhankelijk van de zorgzwaarte van de hulpvraag, bieden wij een passend behandeltraject aan. Dit doen we in de dagbehandeling via groepssessies waarin jongeren leren erkennen dat ze een probleem hebben en ontvangen ze feedback van de groep en counselor. Deze confronterende, maar liefdevolle feedback is nodig om bestaande gedragspatronen te doorbreken: ze moeten letterlijk de boodschap ontvangen dat ze moeten kappen met de bullshit.  Ervaringsdeskundigenzijn een belangrijke spil in de behandeling bij Wij zijn BROER! die de gedragingen herkennen vanuit hun eigen verleden. In individuele gesprekken met de vaste behandelaar worden patronen verder uitgediept en wordt gerichte therapie geboden, waaronder CGT en onderdelen uit de schematherapie.

Deze individuele behandelsessie bieden wij ook aan in een poliklinisch behandeltraject, bestaande uit 3 contactmomenten per week.

Oorzaken en gevolgen

AD(H)D is erfelijk. Als jij AD(H)D hebt, is er en grote kans dat één van jouw ouders dat ook heeft. Er is ook een grote kans dat jouw broers of zussen hier ook last van hebben. Dit betekent alleen niet dat je er nooit mee kan leren omgaan. Door de slechte concentratie, kan het vaak druk zijn in het hoofd van iemand met AD(H)D. Dit kan zich uiten in de eerder genoemde kenmerken. Door dit gedrag, kan het zijn hij of zij niet begrepen wordt; leraren sturen de ‘drukke’ jongere de klas uit en ouders weten niet hoe ze moeten omgaan met hem of haar. Door de impulsiviteit of dromerigheid kunnen leeftijdsgenoten de jongere ‘raar’ vinden of niet begrijpen. Dit kan zich gaan uiten in sociale isolatie.

De jongere kan door de rusteloosheid op zoek gaan naar rust. Het kan zijn dat iemand dan grijpt naar kalmerende middelen zoals alcohol en drugs.

Behandeling AD(H)D

Je kunt goed leren omgaan worden met AD(H)D klachten. Wij zijn BROER! helpt jongeren inzicht te krijgen in de verschijnselen en er mee leren om te gaan. Bij de behandeling van AD(H)D gaat erom de negatieve spiraal te doorbreken. Ons doel is om ervoor te zorgen dat de jongeren goed voor zichzelf kunnen zorgen, weer goed met anderen in hun omgeving om kunnen gaan, weer zin hebben om dingen te ondernemen en zich vooral weer gelukkig voelen! Medicatie kan eventueel helpen om de kernsymptomen te verminderen.

Onze ervaringsdeskundigen, coaches en behandelaren brengen samen met de jongere in kaart welke klachten de jongere belemmeren in zijn of haar ontwikkeling. Naast de 8-stappen die centraal staan in ons behandelprogramma, bieden wij behandeling op maat om de klachten terug te dringen.

Wat kun je zelf doen?

Zie je jezelf terug in de kenmerken van AD(H)D? Er zijn ook veel dingen die je kunt doen om je concentratie te verhogen:

  • Ga naar plekken waar je je goed kan concentreren. Ga na voor jezelf of je je beter kan concentreren als het muisstil is of dat er juist een beetje rumoer is;
  • Maak een schema met duidelijke (haalbare) doelen en hou je daaraan. Bijvoorbeeld; maandag maak ik de sommen 1 t/m 10 en dinsdag maak ik de sommen 11 t/m 20;
  • Neem genoeg pauze. Als je elk uur 10 minuten pauze neemt, verhoogt dat je concentratie de rest van dat uur. Hou je aan deze tijden.
  • Beloon jezelf. Het werkt motiverend als jij jezelf beloont als je je werk voor die dag af hebt. Dat heb je dan ook wel verdient!
  • Daarnaast staat Wij zijn BROER! altijd voor jou klaar! Wij zijn BROER! staat voor familie. Voor samen. Het helpen van elkaar en het doorgeven van kennis en ervaringen. Samen sterk! Samen gaan we aan de slag. We herkennen het probleem en vinden een passende behandeling.

Tips voor ouders en verzorgers
Wij snappen maar al te goed dat ouders en verzorgers het lastig vinden om goed te handelen bij verschijnselen van AD(H)D. Belangrijk is om de jongere altijd te blijven steunen en ervoor te zorgen dat de jongere zich niet alleen voelt, rust kan vinden en gezond blijft leven.

Ben je op zoek naar hulp of herken jij bovenstaande symptomen bij jouw kind? Wij bij Wij zijn BROER! zijn zeer ervaren met het behandelen van jongeren met AD(H)D. Wij helpen jou en het gezin graag met hulpvragen. Als ouder/verzorger word je nauw betrokken bij de behandeling. Alles met als doel om als gezin een verandering door te maken en samen een mooie basis te leggen voor de toekomst.

Vragen en voorlichting

Heeft u vragen over drugsgebruik bij jongeren, onze behandelmethodes of een persoonlijke hulpvraag omtrent dit onderwerp?

Neem vrijblijvend contact op en wij staan u graag te woord!